Aşkabat Deklarasyonu, 12 Aralık 2025 tarihinde Uluslararası Barış ve Güven Yılı, Uluslararası Tarafsızlık Günü ve Türkmenistan'ın daimi tarafsızlığının 30. yıldönümüne adanmış Uluslararası Forum'da kabul edildi. Forum, TDH'ye göre, Türkmenistan'ın inisiyatifiyle Birleşmiş Milletler ile işbirliği içinde düzenlendi.

Belge, devletlerin egemen eşitlik, toprak bütünlüğü, iç işlerine karışmama ve uyuşmazlıkların barışçıl çözümü dahil olmak üzere BM Şartı ilkelerine bağlılıklarını yeniden teyit etmektedir. Bu normlar, modern uluslararası düzenin temeli olarak tanımlanmaktadır.

Bildirge, BM Genel Kurulu'nun üç Kararıyla teyit edilen Türkmenistan'ın daimi tarafsızlığının önemini vurgulamaktadır. Tarafsızlık, bölgesel ve küresel düzeyde barış, istikrar ve uluslararası işbirliğini güçlendiren bir faktör olarak görülmektedir.

2030'a kadar BM Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'ne özel önem verilmektedir. Belge, Türkmenistan'ın Barış ve Güveni güçlendirme girişimlerinin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşılmasına katkıda bulunduğunu belirtmektedir.

Bildirge, BM Genel Kurulu'nun 2025'ten itibaren her beş yılda bir Uluslararası Barış ve Güven Yılı'nı kutlama kararını desteklemekte ve 2030'un bir sonraki yıl olarak belirlenmesini memnuniyetle karşılamaktadır. Bu adımlar, uluslararası dikkatin çatışma önleme ve diyalog geliştirme üzerinde tutulmasını amaçlamaktadır.

Belge, Türkmenistan'ın girişimi ile kurulan Barış, Güvenlik ve Sürdürülebilir Kalkınma için Tarafsızlık Dostları Grubu'nun rolünü teyit etmektedir. Grup, deneyimlerin paylaşılması ve önleyici diplomasi alanında tarafsızlık ilkelerinin uygulanması için bir platform olarak görülmektedir.

Aşkabat'ta bulunan BM Orta Asya Önleyici Diplomasi Bölgesel Merkezi'nin faaliyetlerine özel olarak değinilmektedir. Merkez, 2007 yılından beri faaliyet göstermekte ve sınır ötesi su kaynakları ve iklim değişikliği konuları da dahil olmak üzere bölgede diyalog, çatışmanın önlenmesi ve işbirliğini teşvik etmektedir.

Bildirge, Türkmenistan'da Barış için Arabuluculuk Odası kurulması girişimini desteklemektedir. Bu odanın, BM'nin katılımıyla barış müzakereleri ve çatışma çözümü için daimi kurumsal platform haline gelmesi beklenmektedir.

Bildirge ayrıca, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov'un BM ile işbirliği içinde Barış ve Tarafsızlık Üniversitesi kurulması önerisini de yansıtmaktadır. Bu kurum, önleyici diplomasi ve barış sağlama alanlarında uzmanların yetiştirilmesine ve bu alandaki bilimsel araştırmalara odaklanacaktır.

Ayrı bir madde, BM'nin himayesinde Küresel Uluslararası Güven Kodeksi geliştirme girişimini kaydetmektedir. Bu belge, devletler arasında eşitlik, egemenlik, işbirliği ve ortak sorumluluğu güçlendirmek için ek bir araç olarak görülmektedir.

Sonuç olarak, forum katılımcıları, Uluslararası Forumu düzenleyen Türkmenistan halkına ve hükümetine ve ülkenin barış, istikrar ve uluslararası işbirliğinin güçlendirilmesine yaptığı katkılara teşekkürlerini ifade ettiler.

Aşkabat Deklarasyonu, diyalog ve güveni 21. yüzyılda küresel işbirliği için temel öncelikler olarak belirlemektedir.